ببین

تصور کنید که 12000 سال به عقب منتقل می شوید و تمام پیشرفت هایی را که بشریت گام به گام پشت سر گذاشته است، تجربه می کنید. تصور کنید که ده ها دین، ​​فرهنگ، تمدن را خواهید شناخت و تجربه خواهید کرد. اگر در شانلی اورفا هستید، حتی اگر ماشین زمان نداشته باشید این امکان وجود دارد.

معلوم نیست که تاریخ بشریت در شانلی اورفا چقدر قدمت دارد. زیرا هر آنچه می دانیم و یاد می گیریم با یک کشف جدید تغییر می کند و به گذشته دورتری برمی گردد. طبق افسانه ها، داستان شانلی اورفا با نزول آدم و حوا آغاز می شود. آدم و حوا که دانه های گندمی را که هنگام آمدن از بهشت​​، در دشت حران با خود آورده بودند، کاشتند، برای اولین بار در اینجا کشاورزی و در ادامه تمدن را آفریدند.

شانلی اورفا به عنوان شهر اولین ها، قدیمی ترین و مهمترین ها، شما را وادار می کند آنچه را که می دانید با هر قدم برداشتن، بازاندیشی کرده و دوباره یاد بگیرید. اگر می خواهید قدیمی ترین بناهای یادبود مربوط به ایمان در جهان را ببینید، برای دیدن مجسمه قدیمی ، قدیمی ترین موزاییک ، برای یادگیری داستان اولین دانشگاه و اکتشافات گسترده در سراسر جهان، در فضای عرفانی از یک شهر که توسط بسیاری از ادیان مقدس در نظر گرفته شده سفری در دنیای درون خود داشته باشید، شما قطعا باید شانلی اورفا را ببینید.

گوبکلی تپه

کشف گوبکلی تپه، قدیمی ترین بنای یادبود مربوط به ایمان در جهان، آنچه را که تاکنون درباره شکارچی-گردآورندگان، اجداد ماقبل تاریخ خود می دانستیم، تغییر داد. ما آنها را به عنوان گروهی از افراد می شناختیم که از مکانی به مکان دیگر مهاجرت می کردند، تا زمانی که حیواناتی را برای شکار و گیاهانی را برای جمع آوری یافتند، در همان مکان زندگی کردند و در جوامع بسیار بدوی و کوچک به زندگی خود ادامه می دادند. با این حال گوبکلی تپه که قدمتش به سال ۹۶۰۰ پیش از میلاد برمی گردد، فاش کرد که آن طور که ما فکر می کردیم بدوی نبوده اند. آنها توانستند یک سازمان اجتماعی ترتیب دهند، برای یک باور / هدف دور هم جمع شوند، و در دوره ای که معدن، کشاورزی، مهندسی و نوشتن وجود نداشت، آنها توانستند ستون های T شکل گوبکلی تپه را برپا کنند، که با کار عالی ساخته شده و وزن آنها 15 تن، و یک مرکز فرقه / اجتماعات ایجاد کرده اند.

سازه های گرد متعددی در گوبکلی تپه وجود دارد که یک منطقه مسکونی نیست بلکه تنها در خدمت اهداف آیینی است. این سازه ها که تا امروز 6 مورد از آنها کشف شده است، روی ستونهای T شکل تا ارتفاع 6 متر بالا می روند و شکل آنها شبیه به یکدیگر است. با توجه به ساختارهای دیگری که هنوز کشف نشده اند اما شناسایی شده اند، به ذهن خطور می کند که این منطقه مرکز اعتقادی عصر نوسنگی نیز باشد. از این نظر، می توان آن را نه تنها قدیمی ترین در جهان، بلکه بزرگترین مرکز اعتقاد برای آن عصر دانست.

از آنجا که در آن زمان هیچ ابزار فلزی وجود نداشته است، تصور می شود که تمام ستون های سازنده این سازه ها با سنگ چخماق سخت تر (سایلکس) کار شده و برخی از اشکال حیوانات و تصاویر که برخی نیز سه بعدی هستند، بر روی آنها حک شده است. اینها قدیمی ترین مجسمه های جهان هستند و بنابراین قدیمی ترین محصولات هنری بشریت محسوب می شوند.

گوبکلی تپه در سال ۲۰۱۸ در فهرست میراث فرهنگی جهان قرار گرفت و به هجدهمین میراث جهانی یونسکو در ترکیه تبدیل شد. گوبکلی تپه منتظر شماست تا درباره این گذشته جالب 12000 ساله بیشتر بدانید و قدرت ایمان را احساس کنید.

موزه باستان شناسی شانلی اورفا

مجموعه موزه شانلی اورفا بزرگترین مجموعه موزه ترکیه است. این مجموعه شامل موزه باستان شناسی شانلی اورفا، موزه موزاییک حالپلی باغچه، آرکئوپارک، حمام روم و عمارت ساکیپ است. موزه باستان شناسی شانلی اورفا یکی از غنی ترین موزه های ترکیه از نظر یافته ها است، چرا که حفاری های فشرده از دهه ۱۹۶۰ به دلیل سدهای روی رودخانه فرات در این منطقه انجام شده است. در موزه می توانید ساعتها از سالهای ماقبل تاریخ تا به امروز طراحی شده با یک مفهوم زمانی بازدید کنید. علاوه بر آثار باستان شناسی متعددی که در شانلی اورفا و اطراف آن یافت می شود، معبد دی گوبکلی تپه و نسخه ای از مجسمه مرد شانلی اورفا که قدیمی ترین مجسمه واقع گرایانه جهان (۹۳۰۰ تا ۸۷۰۰ پیش از میلاد) محسوب می شود، در این موزه به نمایش گذاشته شده است. علاوه بر آثار باستان شناسی متعددی که در شانلی اورفا و اطراف آن یافت می شود، معبد دی گوبکلی تپه و نسخه ای از مجسمه مرد شانلی اورفا که قدیمی ترین مجسمه واقع گرایانه جهان (۹۳۰۰ تا ۸۷۰۰ پیش از میلاد) محسوب می شود، در این موزه به نمایش گذاشته شده است. از سوی دیگر محوطه فرقه نوالی چوری نیز به این موزه عینا منتقل شده است. موزه موزاییک حالپلی باغچه که درست در کنار موزه باستان شناسی شانلی اورفا قرار دارد، به خاطر موزاییک های صحنه شکار باشکوهی که زنان آمازونی را به تصویر می کشد، که نام آن ها اغلب در اساطیر ذکر شده است، و همچنین موزاییک اورفئوس مشهور است.

دریاچه خلیل الرحمان (بالیکلی گول)

بدون شک یکی از جالب ترین مکانهای شانلی اورفا دریاچه خلیل الرحمن است که با نام بالیکلی گول نیز شناخته می شود. مجموعه بالیکلی گول شامل دریاچه های خلیل الرحمن و عین زلیخا، کانال هایی است که این دو دریاچه، مساجد تاریخی و مدرسه ها را به هم متصل می کنند. بالیکلی گول خنک ترین، سرسبزترین و مرطوب ترین تالاب شانلی اورفا است. همچنین فضایی عرفانی و معنوی دارد. ماهی های موجود در دریاچه خلیل الرحمن مقدس شمرده می شوند، مورد احترام مردم بوده و خورده نمی شوند. زیرا طبق روایت؛ نمرود حاکم بی رحم پسران را با شمشیر میکشت، مادر حضرت ابراهیم مخفیانه او را در غاری نزدیک دریاچه فعلی به دنیا آورد. متعاقباً، حضرت ابراهیم گاهی توسط مادرش و گاهی توسط غزال ها تغذیه شده و پرورش می یافت. بعداً، حضرت ابراهیم، که شروع به تشریح اعتقاد خود به خدای واحد برای مردم کرد، با بت پرستان و نمرود مبارزه سختی را آغاز کرد. در اثر شکستن و تکه تکه کردن بت ها در معبد، نمرود می خواهد ابراهیم پیامبر را در انبوهی از هیزم بسوزاند تا درس عبرتی باشد. به محض سقوط حضرت ابراهیم روی آتش، یک دریاچه زلالی در محل آتش ظاهر می شود. چوب های سوخته شده به ماهی تبدیل می شود. امروزه این دریاچه را بالیکلی گول می نامیم و ماهیان، ماهی هایی هستند که گمان می رود از چوب تبدیل شده اند.

هنگامی که زلیخا دختر نمرود اعتقاد خود را به پروردگار حضرت ابراهیم ابراز داشت، نمرود او را نیز به آتش می اندازد. به همین دلیل برکه کوچک درست در کنار بالیکلی گول نیز عین زلیخا نامیده می شود.

قلعه شانلی اورفا با تمام عظمت خود درست در جنوب مجموعه بالیکلی گول برخاسته است.

قلعه شانلی اورفا

تصور بر این است که قلعه شانلی اورفا بر روی یک سکونتگاه نوسنگی ساخته شده است که قدمت آن به 10000 سال پیش از میلاد برمی گردد. قدیمی ترین منابع مکتوب در مورد قلعه متعلق به قرن یازدهم است. تصور بر این است که این قلعه در سال های ۸۱۲ تا ۸۱۴ میلادی در دوره عباسیان ساخته شده باشد.

مانوی نهم، پادشاه ادسا دو ستون یادبود به سبک کورنت ها در سالهای 240-242 در بالای قلعه برپا داشت. همچنین در منطقه این اعتقاد وجود دارد که این دو ستون پای منجنیق ذکر شده در افسانه ابراهیم است. همچنین در منطقه این اعتقاد وجود دارد که این دو ستون پای منجنیق ذکر شده در افسانه ابراهیم است. ارتفاع ستون ها ۱۷٫۲۵ متر است و کتیبه ای آشوری بر ستون شرقی وجود دارد. در کتیبه، «من فرمانده نظامی بارشاماش (پسر خورشید) پسر آفتوها هستم. این ستون و مجسمه روی آن برای دختر ولیعهد مانو، همسر پادشاه مانو، بانوی من و نیکوکار من، ملکه شالمث ساخته شده است.»

هنگامی که به بالای قلعه صعود می کنید، می توانید منظره ی بالیکلی گول، مجموعه موزه شانلی اورفا، و شانلی اورفای قدیم را تماشا کنید. در دامنه های غربی قلعه، مقبره های سنگی وجود دارد که بیشتر آنها مربوط به پادشاهی ادسا و دوره رومی است.

شهر مردگان کیزیل کویون

این غارها که تا همین اواخر توسط مردم شانلی اورفا به عنوان محل اقامت مورد استفاده قرار می گرفت، در امتداد دامنه تپه تلفندیر واقع در شرق مجموعه موزه شانلی اورفا به صورت ردیفی واقع شده اند . به منظور آشکار ساختن بافت تاریخی شهر در کیزیل کویون خانه های منطقه تخریب شدند و گورستان شهر ادسا در حفاری های انجام شده کشف شد. 72 مقبره سنگی در دامنه تپه ای که خانه های تخریب شده در آن قرار گرفته اند پیدا شده است و می توان فهمید که این خانه ها زمانی به عنوان مخزن و سرداب مورد استفاده قرار می گرفته اند. اتاق های دفن سنگی برای خود شخص، همسر، فرزندان و وراثش ساخته شده است.

گورستان کیزیل کویون که در سال 2012 به عنوان یک مکان باستان شناسی اعلام شد، از نظر اندازه و تزئینات مقبره بسیار غنی است. نمونه هایی از مقبره های برجسته، تزئین شده، سنگ لحد و مجسمه ای متعلق به دوران بت پرستی و اوایل دوره مسیحی در این منطقه قرار دارند. برخی از این مقبره ها با کف موزاییک پوشانده شده اند. این موزاییک ها مربوط به دوره های پادشاهی روم، اوسروئن ( ادسا) و دوره های بیزانس می باشند. در یکی از مقبره های صخره ای دو مجسمه رومی و یک لحد سنگ آهکی پیدا شده است. تصور می شود که مجسمه های به ارتفاع 85/1 سانتی متر واقع در سمت راست و چپ مقبره اصلی، مجسمه های سربازان دوره رومی متعلق به قرن 3 الی 4 باشند و احتمالا برای محافظت از مقبره ساخته شده باشند. پس از مطالعات مستندات علمی، سنگ لحدها و مجسمه ها به مکان جدید خود در موزه شانلی اورفا منتقل شدند.

شهر باستانی سوغماتار

نمونه های زیادی از آیین ها و اعتقادات را می توان با هم در صحنه تاریخی در شانلی اورفا مشاهده کرد. از میان اینها سوغماتار است که علاوه بر بت پرستان برای مسیحیت و یهودیت نیز مهم است. سوغماتار با دهها مقبره سنگی، غار پوگنون که عبادتگاهی مخفی است، تپه باستانی، «تپه مقدس» و بقایای ساختمانهای تپه های اطراف یک مکان بسیار مرموز است.

تصور می شود که مرکز فرقه سوغماتار در قرن 2 میلادی برای پرستش خدایان خورشید، ماه، ستاره و سیاره ساخته شده است. معبد فضای باز یعنی تپه مقدس، به نمایندگی از ماره - لاحه (ارباب خدایان)، خدای اصلی این آیین، مرکز استقرار سوغماتار را تشکیل می دهد. روی تپه قلعه سوغماتار قرار دارد.

تصور بر این بود که 7 ساختمان مدور بر روی تپه های اطراف تپه مقدس نمایانگر خدایان خورشید، ماه، زحل، مشتری، مریخ، زهره و عطارد است. تصور می شود که بت پرستان سوغماتار که از تپه مقدس بالا رفته بودند، به این معابد روی آورده و عبادت می کردند.

آنچه سوغماتار را منحصر به فرد می کند، خطوط سریانی است که طبق معمول بر روی سنگ قبرها، پایه های تندیس ها یا درهای آثار حک نشده اند، بلکه در قله تپه مقدس بر روی سطح سنگ حک شده است. این نوشته ها ستون ها و محراب های به یادماندنی را توصیف می کند که برخی افراد مهم به نام ماره - لاحه در این تپه برپا داشته اند. دو نقش برجسته مقدس به شکل انسان وجود دارد که در صخره دامنه شمالی تپه مقدس نزدیک قله حک شده است. از اینها آن که در طرف راست قرار گرفته به طول 1.10 متر به شکل یک مرد است. لباسی که تا زانوها پایین می آید را پوشیده، در وضعیتی که انگار روی پاهایش ایستاده در پشت سرش شکل صدفی دارد که نماد خورشید است.

بقایای معماری در دهکده بویوک صنم میغار که در 11 کیلومتری شمال سوغماتار واقع شده است، و خانه های تراشیده شده در صخره مانند کاپادوکیا نشان می دهد که این منطقه در دوره های اولیه مسیحیت مرکز مهمی بوده است.

همچنین اعتقاد بر این است که موسی در اینجا کشاورز بوده و یکی از چاه های روستا توسط عصای معجزه آسای موسی حفر شده است.

مسجد فرفرلی (کلیسای دوازده رسول کلیسای رسولان مقدس)

این ساختمان که از سنگ تراش خورده در یک طرح بازیلیکا با سه شبستان ساخته شده بود و به عنوان کلیسای دوازده رسول ساخته شده بود، به دلیل بادنمای روی چاه آب واقع در اطراف این ساختمان در دوره عثمانی به نام فرفرلی کلیسا نامگذاری شده بود. یک سنگ کاری بسیار زیبا در نمای غربی و برج های گوشه ساختمان دیده می شود. یکی از جنبه های چشمگیر ساختمان نیم ستون ها و تزئینات روی دیوار سنگی در نمای خارجی است.

بر اساس منابع، «صلیب واراک» که برای مسیحیت اهمیت زیادی دارد و در صومعه واراک در منطقه وان قرار دارد، در سال ۱۰۹۲ به شانلی اورفا آورده شد و در این کلیسا قرار گرفت. این ساختمان در سال ۱۹۵۶ مرمت شد و به عنوان مسجد مورد استفاده قرار گرفت. امروزه به عنوان مسجد ایاد بن گانم فعالیت می کند.

مسجد صلاح الدین ایوبی (کلیسای عزیز ژوهانس پرودروموس آدای)

تخمین زده می شود که این کلیسا که کلیسای جامع نیز خوانده می شد زیرا بزرگترین کلیسای منطقه بوده است، در اوایل قرن نوزدهم بر روی بقایای کلیسای عزیز یحیی که توسط اسقف نونا در سال 457 ساخته شده است. پس از مدتها بلا استفاده ماندن در سال 1993 مرمت و به عنوان مسجد افتتاح شد. ورودی مسجد در جهت غرب است و آخرین مکان جماعت با استفاده از نارتکس (بخش ورودی) کلیسای قبلی ساخته شده است. مکان عبادت با پنجره های بزرگ روشن می شود. در لبه های پنجره های ساختمان، نیم ستون از کلیسا و نقش برجسته های اژدها وجود دارد که با یکدیگر گره خورده اند. از آنجا که قبلاً معلوم بود مسجدی در این منطقه توسط صلاح الدین ایوبی ساخته شده است، این ساختمان در حالی که به صورت خرابه بود ترمیم و به مسجد تبدیل شد.

کلیسای رژی (کلیسای عزیز پتروس و کلیسای عزیز پائولوس)

قصبه و مقبره حضرت ایوب (ویرانشهر) این بنا به نام دو حواری حضرت عیسی ساخته شده است و بر روی ویرانه های یک کلیسا مربوط به قرن ششم در سال 1861 ساخته شده است. این کلیسا تا زمان مهاجرت سریانی ها به حلب به طور فعال مورد استفاده قرار می گرفت. این ساختمان برای مدتی به عنوان کارخانه دخانیات و سپس به عنوان انبار انگور توسط اداره انحصار استفاده می شود. این کلیسا به دلیل معادل فرانسوی واژه انحصار، (Reji) توسط مردم کلیسای رژی نامگذاری شد. سنگ نوشته های پیدا شده از کلیسا به موزه شانلی اورفا فرستاده شد. در سال 1992 توسط فرمانداری شانلی اورفا احیا شد و به عنوان یک مرکز فرهنگی برای خدمت آماده شد.

دیر یعقوب (صومعه یقوب)

دیر یعقوب (صومعه یقوب) که در میان مردم به «تخت نمرود» و یا «آسیاب جن» هم معروف است از مرکز 10 کیلومتر فاصله دارد و در بالای کوههای جنوب واقع شده است. در میان مردم اعتقاد بر این است که اینجا مکان تابستانی پادشاه بی رحم نمرود است که حضرت ابراهیم علیه او جنگید. کتیبه ای در مقبره در شمال غربی صومعه وجود دارد. خط اول این کتیبه به زبان یونانی باستان، خط دوم به زبان سریانی پالمیرا نوشته شده است. کتیبه احتمالاً مربوط به اواخر قرن 2 یا اوایل قرن 3 می باشد. تخمین زده می شود که صومعه در این تاریخ ها ساخته شده است.

مسجد جامع و چاه حضرت عیسی

این مسجد که فاقد کتیبه تاسیس است و بنابراین نمی توان اطلاعات روشنی درباره ساخت آن به دست آورد، در منطقه ای ساخته شده است که ویرانه کلیسای قدیمی به نام «کلیسای سرخ» وجود داشت. دیوارهای حیاط، ستون ها، سرستون ها و برج ناقوس ساختمان قدیمی هنوز هم وجود دارند. آخرین محل جماعت که بر روی پایه ها می نشیند و با چهارده طاق تیز به حیاط باز می شود که هر کدام با خرک های متقاطع بافته می شوند، برای اولین بار در آناتولی در مسجد بزرگ شانلی اورفا اعمال شد.

در قسمت حریم مسجد یک چاه وجود دارد. طبق برخی منابع؛ آبگار پنجم پادشاه ادسا(شانلی اورفا) اولین پادشاه مسیحی بود. بر اساس افسانه ها، حضرت عیسی مسیح پس از شستن صورت خود، صورتش را به دستمالی که به او داده شده بود مالید و تصویری از صورتش بر روی دستمال ظاهر شد. حنان بیان می کند که حضرت عیسی شانلی اورفا را متبرک نموده است و به همراه یک نامه، دستمال را برداشته و باز می گردد. آبگار پنجم با این دستمال از جذام خلاصی می یابد.